Bệnh viện đua nhau xin xuống hạng vì… tiền

Theo ông Phạm Lương Sơn, Phó tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) VN, nhiều bệnh viện (BV) năm 2015 đang xếp tương đương hạng 2 (BV tuyến tỉnh) đến năm 2016 đề nghị được xuống tương đương BV hạng 3 (BV tuyến huyện) để được khám, chữa bệnh thông tuyến, mặc dù BV không có thay đổi về cơ sở vật chất, nhân lực, danh mục dịch vụ kỹ thuật cũng như khả năng cung cấp dịch vụ y tế! Điển hình là 10 BV tại tỉnh Nghệ An năm 2015 được Sở Y tế xếp tương đương hạng 2 nhưng đến năm 2016 sở này lại điều chỉnh cho xuống tương đương hạng 3 mà không có sự kiểm tra, đánh giá cụ thể xác định nguyên nhân xuống hạng của từng BV.

Nguyên nhân, theo ông Sơn là giá dịch vụ trước đây được Quỹ bảo hiểm y tế (BHYT) chi trả theo hạng BV. Công khám, ngày giường bệnh tại các BV hạng 2 được thanh toán cao hơn hạng 3. Do đó, trước đây chỉ thấy các BV xin đầu tư để được lên hạng. Nhưng giờ giá này đã thay đổi, các dịch vụ được BHYT chi trả như nhau trên cả nước giữa các hạng BV, trong khi đó lại khám thông tuyến với tuyến huyện (BV tuyến tỉnh không được khám thông tuyến – PV). Vì thế, nhiều BV xin xuống hạng để tiếp cận bệnh nhân – khách hàng dễ dàng hơn, qua đó tăng nguồn thu.

Cũng theo ông Sơn, qua kiểm tra tại một BV được xuống hạng ở Nghệ An cho thấy, thẻ khám BHYT ban đầu (những người tại địa phương) có chi phí bình quân là 434.722 đồng/lượt khám, chữa bệnh, nhưng thẻ khám BHYT là người nơi khác đến (do được khám thông tuyến) có chi phí gần gấp đôi: 832.268 đồng/lượt. Chỉ định chụp MRI ngoại trú đối với thẻ đăng ký nơi khác đến số lượng cao gấp 7 lần so với thẻ đăng ký tại đó.

Còn theo đánh giá của BHXH VN, tại một số địa phương có tình trạng lạm dụng, trục lợi Quỹ BHYT tại các BV “được” xuống hạng, khám thông tuyến gia tăng dưới nhiều hình thức như: tặng quà khuyến mãi, huy động cả lực lượng cựu chiến binh, hội phụ nữ vận động người đi khám BHYT; chỉ định tăng số lượng xét nghiệm cận lâm sàng, chụp X-quang nhất là các dịch vụ kỹ thuật cao, có chi phí lớn… Sau 6 tháng triển khai khám BHYT thông tuyến ở phòng khám đa khoa, BV tuyến huyện, số lượt khám, chữa bệnh tại các cơ sở này tăng hơn cùng kỳ khoảng 10-15%. Đáng lưu ý, một số tăng vọt (100 – 200%), trong đó có các BV vừa được xuống hạng.

Năm 2015 và 6 tháng đầu năm 2016, BHXH VN kiểm tra việc thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT tại một số địa phương. Kết quả đã thu hồi về Quỹ BHYT gần 62 tỉ đồng (chỉ định không đúng), trong đó năm 2015 thu hồi 34,624 tỉ đồng và 6 tháng đầu năm nay thu hồi 26,9 tỉ đồng, bao gồm nhiều dịch vụ bất hợp lý được phát hiện tại các BV được xuống hạng.

Ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), cho rằng tình trạng một số BV xin được xuống hạng 3 là bất thường. “Việc xếp hạng BV liên quan đến chuyên môn được thẩm định, cấp và xếp hạng bởi cơ quan quản lý, chứ không phải thích hay không thích. Vấn đề là BV đó đủ điều kiện hạng nào thì xếp đúng hạng đó, căn cứ trên các tiêu chí cụ thể chứ không thể vì ý muốn, mục đích riêng của BV”, ông Khoa nhấn mạnh. Còn theo ông Phạm Lương Sơn, BV ở hạng nào thì phải hoạt động đúng phạm vi chuyên môn đã xếp hạng, lo phát triển vững về chuyên môn để tạo niềm tin, thu hút người bệnh đến với mình. “BV chứ không phải là doanh nghiệp thuần túy chỉ tính toán làm thế nào để thu lợi”, ông nói.

Theo ông Phạm Lương Sơn, BHXH VN đang tổng rà soát lại số lượng các BV xuống hạng, đặc biệt là việc khám chữa bệnh BHYT, chi phí, các chỉ định sử dụng dịch vụ cũng như việc tuân thủ quy chế của Bộ Y tế về khám chữa bệnh. BHXH VN cũng đã thông báo đến các  BV có dấu hiệu chỉ định quá mức, dịch vụ tăng bất thường phải khẩn trương khắc phục chấn chỉnh, cuối năm nay sẽ kiểm tra, giám định, nếu có những bất hợp lý sẽ ngưng hợp đồng khám BHYT. Đặc biệt, các BV khám BHYT tới đây sẽ phải tham gia nối mạng vào hệ thống giám định điện tử, qua đó các bất thường về chỉ định sử dụng dịch vụ y tế sẽ được phát hiện sớm, chấn chỉnh kịp thời hơn.