Thắc mắc này của chị Hồng Thanh (ngụ TP.HCM), bạn đọc Báo Thanh Niên, về việc có thể trả lại trợ cấp BHXH 1 lần hay không.
Người lao động đến cơ quan BHXH TP.HCM làm thủ tục
ẢNH: XUÂN KHÁNH
Về vấn đề này, BHXH TP.HCM cho biết theo Công văn số 2023/LĐTBXH-BHXH ngày 18.6.2012 của Bộ LĐ-TB-XH, đối với các trường hợp đã có quyết định hưởng BHXH 1 lần nhưng khoản tiền BHXH 1 lần thật sự chưa được chi từ quỹ BHXH, mà người lao động có đề nghị, thì hủy quyết định hưởng BHXH 1 lần để bảo lưu thời gian đóng BHXH hoặc tiếp tục tham gia BHXΗ.
Ngoài ra, Quyết định 01/2014/QĐ-BHXH ngày 3.1.2014 của BHXH Việt Nam về hồ sơ và quy trình giải quyết hưởng các chế độ BHXH, cũng có hướng dẫn: Không xem xét hủy hồ sơ hưởng BHXH 1 lần đối với trường hợp người lao động đã nhận trợ cấp và đã được giải quyết đúng quy định về hồ sơ, quy trình, thẩm quyền, trừ trường hợp có kết luận của cơ quan có thẩm quyền.
Như vậy, trường hợp đã nhận quyết định giải quyết BHXH 1 lần và đồng thời số tiền BHXH 1 lần đã được chi ra khỏi quỹ BHXH, thì người lao động không thể trả lại tiền trợ cấp đã nhận để bảo lưu thời gian đóng BHXH.
Điều kiện hưởng BHXH 1 lần năm 2024
Căn cứ theo luật BHXH năm 2014, người lao động được nhận BHXH 1 lần khi thuộc một trong các điều kiện sau:
- Người lao động đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc lao động nữ công tác tại các xã, phường, thị trấn, nghỉ việc với thời gian đóng BHXH chưa đủ 15 năm và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
- Sau 1 năm ngừng đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH.
- Ra nước ngoài để định cư.
- Người lao động mắc các bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan cổ trướng, phong, lao nặng, HIV/AIDS hoặc các bệnh suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
- Sĩ quan, quân nhân, công an phục viên, xuất ngũ, thôi việc nhưng không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
Theo luật BHXH năm 2024 (sửa đổi luật BHXH năm 2014) có hiệu lực từ ngày 1.7.2025, thì điều kiện hưởng BHXH 1 lần gồm:
- Người lao động đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH.
- Người lao động định cư ở nước ngoài.
- Người lao động mắc các bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS.
- Người lao động có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc thuộc diện khuyết tật đặc biệt nặng.
- Người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày 1.7.2025, đã ngừng tham gia BHXH trong ít nhất 12 tháng, không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc hoặc tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm.
- Các đối tượng đặc thù như sĩ quan quân đội, công an khi phục viên, xuất ngũ hoặc thôi việc mà không tham gia BHXH bắt buộc hoặc tự nguyện và không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
Hồ sơ hưởng BHXH 1 lần
Hồ sơ giải quyết hưởng BHXH 1 lần hiện nay gồm có: sổ BHXH; đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần; quyết định nghỉ việc hoặc quyết định thôi việc hay văn bản chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng lao động hết hạn; quyết định phục viên, xuất ngũ, thôi việc; biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng Giám định y khoa; bản dịch tiếng Việt được công chứng của bản thị thực nhập cảnh được lưu trú dài hạn hoặc thẻ thường trú hay giấy xác nhận lưu trú dài hạn do cơ quan có thẩm quyền nước sở tại cấp đối với người ra nước ngoài để định cư.
Nguồn: thanhnien.vn