Bảo hiểm thất nghiệp như “bà đỡ” với người lao động thời điểm khó khăn

“Phao cứu sinh” trên thị trường lao động

Tại tọa đàm “Hoàn thiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp – Đáp ứng yêu cầu mới của thị trường lao động”, Nguyên Phó Cục trưởng phụ trách Cục Việc làm (Bộ Nội vụ) Lê Quang Trung khẳng định sau hơn 16 năm triển khai, các chính sách bảo hiểm thất nghiệp đã trở thành một trong những trụ cột an sinh xã hội quan trọng.

Bảo hiểm thất nghiệp không chỉ hỗ trợ trực tiếp đến người lao động, mà còn vừa góp phần ổn định thị trường lao động và tạo môi trường cạnh tranh bền vững cho doanh nghiệp.

Ông Lê Quang Trung dẫn chứng từ 5,9 triệu người tham gia vào năm 2009, bảo hiểm thất nghiệp cuối năm 2024 ghi nhận con số tăng lên ở mức hơn 16 triệu người tham gia. Con số này chiếm hơn 34% lực lượng trong độ tuổi lao động trên cả nước.

“Đây là một bước tiến lớn nếu so với thời điểm ban đầu triển khai khi kinh tế còn nhiều khó khăn. Dự kiến trong năm 2025, mục tiêu bao phủ 35% lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp là hoàn toàn khả thi”, ông Lê Quang Trung nói.

Nguyên Phó Cục trưởng phụ trách Cục Việc làm nhận định bảo hiểm thất nghiệp đóng vai trò như “bà đỡ”, giúp người lao động đứng vững trong những giai đoạn khó khăn, từ việc cung cấp trợ cấp tài chính khi mất việc, đến các dịch vụ tư vấn, giới thiệu việc làm, đào tạo nghề.

Không những vậy, khung pháp luật liên tục được hoàn thiện là yếu tố thúc đẩy bảo hiểm thất nghiệp ngày càng đa dạng hóa chế độ, mở rộng đối tượng và tiếp cận ứng dụng công nghệ thông tin.

“Trong giai đoạn Covid-19, 30.000 tỷ đồng từ nguồn kết dư quỹ bảo hiểm thất nghiệp đã được chi để hỗ trợ người lao động và doanh nghiệp, góp phần giảm bớt khó khăn và nhanh chóng ổn định xã hội.

Chính sách của nước ta được cộng đồng quốc tế đánh giá cao, là nước thứ 2 trong khối ASEAN triển khai bảo hiểm thất nghiệp. Dù “tuổi đời” chưa dài, bảo hiểm thất nghiệp của Việt Nam đã trở thành điểm sáng khu vực, được nhiều nước tham khảo kinh nghiệm”, ông Lê Quang Trung chia sẻ.

PGS. TS Nguyễn Thị Lan Hương, Nguyên Viện trưởng Viện Khoa học, Lao động và Xã hội, cho rằng bảo hiểm thất nghiệp không chỉ là “phao cứu sinh” của người lao động, mà còn tác động tích cực đến doanh nghiệp và thị trường lao động.

“Bảo hiểm thất nghiệp góp phần giảm chi phí cho doanh nghiệp, hỗ trợ tuyển dụng lại lao động đã qua đào tạo, tạo điều kiện cho việc tái cấu trúc sản xuất. Bảo hiểm thất nghiệp còn hạn chế làn sóng thất nghiệp, thúc đẩy người lao động bồi dưỡng kỹ năng, đồng thời cung cấp thông tin minh bạch hơn về thị trường thông qua các trung tâm dịch vụ việc làm và sàn giao dịch lao động”, PGS. TS Nguyễn Thị Lan Hương nói.

Đưa chính sách vào thực tiễn đời sống

Để bảo hiểm thất nghiệp ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trên thị trường lao động, Nguyên Phó Cục trưởng phụ trách Cục Việc làm Lê Quang Trung cho rằng cần tăng cường công tác dự báo thị trường lao động, nhằm xác định nhu cầu ngắn hạn, trung hạn.

“Phải có dự báo tốt thì mới định hướng được công tác đào tạo, kết nối việc làm, giúp người lao động quay lại thị trường theo đúng ngành nghề. Cần tạo điều kiện để bảo hiểm thất nghiệp hoạt động theo 3 phương châm dễ tiếp cận, dễ hiểu, dễ thực hiện”, ông góp ý.

Bên cạnh đó, Nguyên Phó Cục trưởng phụ trách Cục Việc làm nhấn mạnh có thể xem xét các giải pháp khác như chuyển đổi số trong toàn bộ quá trình quản lý bảo hiểm thất nghiệp; hoàn thiện khung pháp lý cho các sàn giao dịch việc làm; mở rộng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp; điều chỉnh chính sách hỗ trợ học nghề…

PGS. TS Nguyễn Thị Lan Hương cho rằng Luật Việc làm 2025 (có hiệu lực từ đầu năm 2026), có nhiều điểm mới liên quan đến bảo hiểm thất nghiệp như mở rộng đối tượng tham gia, nới điều kiện hưởng… sẽ góp phần khẳng định tính nhân văn trong chính sách, khuyến khích người lao động tham gia.

Theo TS Nguyễn Thị Lan Hương, để hiệu quả của chính sách ngày càng được nâng cao, có thể xem xét đến các giải pháp phù hợp với thực tiễn. Chẳng hạn như các trung tâm dịch vụ việc làm cần được xem là đơn vị sự nghiệp có đủ nguồn lực, quyền hạn để làm tốt cả 3 nhiệm vụ tư vấn – giới thiệu việc làm; cung cấp thông tin thị trường lao động; hỗ trợ đào tạo nghề cho lao động.

“Để người lao động tiếp cận và hiểu rõ chính sách của bảo hiểm thất nghiệp, cần tăng cường truyền thông trên các nền tảng công nghệ số, thông qua KOL (người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội), các kênh truyền thông hiện đại… để cá nhân hóa thông tin đến từng nhóm đối tượng”, PGS. TS Nguyễn Thị Lan Hương gợi ý.

Nguồn: dantri.com.vn