So với Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi có nhiều điểm mới liên quan đến chế độ hưu trí.
Giảm điều kiện về số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu
Theo dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi được chỉnh lý, người lao động khi nghỉ việc có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu nếu đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định.
Theo cơ quan soạn thảo luật, điều này tạo cơ hội cho những người tham gia bảo hiểm xã hội muộn (45-47 tuổi mới bắt đầu tham gia) hoặc không tham gia liên tục khi đến tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội cũng được hưởng lương hưu hằng tháng.
Về mức hưởng lương hưu, dự thảo luật quy định, mức lương hưu hằng tháng của đối tượng quy định được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội, tương ứng với 20 năm đóng bảo hiểm xã hội đối với lao động nam và 15 năm đóng bảo hiểm xã hội đối với lao động nữ.
Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
Đề xuất giảm điều kiện về số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để có lương hưu (Ảnh minh họa: Sơn Nguyễn)..
Trường hợp lao động nam đủ điều kiện có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm thì mỗi năm đóng tương ứng với tỷ lệ lương hưu là 2,25%.
Như vậy, lao động nam đóng bảo hiểm xã hội 15 năm sẽ được hưởng tỷ lệ lương hưu 33,75%.
Trường hợp, người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu mà có thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên nhưng thời gian đóng bảo hiểm xã hội ở Việt Nam dưới 15 năm thì thời gian này được tính tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu là 2,25% cho mỗi năm đóng.
Mức lương hưu hàng tháng của đối tượng đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động được tính như trên, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%. Trường hợp thời gian nghỉ hưu trước 6 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu, từ đủ 6 tháng đến dưới 12 tháng thì giảm 1%.
Lương hưu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước và Quỹ Bảo hiểm xã hội. Chính phủ quy định thời điểm, đối tượng, mức điều chỉnh hưởng lương hưu.
Trợ cấp một lần khi nghỉ hưu
Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi cũng quy định trợ cấp một lần khi nghỉ hưu. Theo đó, người có thời gian đóng bảo hiểm cao hơn 35 năm đối với lao động nam, 30 năm đối với lao động nữ thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.
Thời gian đóng bảo hiểm xã hội cao hơn quy định, người dân còn được hưởng trợ cấp một lần (Ảnh: XC)..
Mức hưởng trợ cấp một lần cho mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội cao hơn được tính bằng 0,5 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tính đến tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật; bằng 2 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội kể từ sau thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật đến thời điểm nghỉ hưu.
Theo số liệu thống kê, trong 7 năm thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, có trên 476.000 người hưởng bảo hiểm xã hội một lần đã có thời gian tham gia trên 10 năm với độ tuổi từ 40 trở lên; có trên 53.000 người đã hết tuổi lao động phải nhận bảo hiểm xã hội một lần do chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Bên cạnh đó, có trên 20.000 người khi đến tuổi nghỉ hưu chưa đủ thời gian đóng phải đóng một lần cho thời gian sinh hoạt còn thiếu để hưởng lương.
Nguồn: dantri.com.vn