Báo cáo tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật BHXH sửa đổi sáng 27.5, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, về điều kiện rút BHXH một lần, có 2 phương án được Chính phủ trình ra Quốc hội tại kỳ họp thứ 6 hồi tháng 10.2023.
Theo đó, phương án một chỉ cho người tham gia BHXH trước ngày luật có hiệu lực (dự kiến 1.7.2025) được rút BHXH một lần. Người tham gia sau thời điểm này không được rút nữa.
Điều kiện để đối tượng này được rút là 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm và có đề nghị thì được hưởng BHXH một lần.
Phương án hai là người lao động được rút BHXH một lần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu để người lao động tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ BHXH.
Dùng ‘mức tham chiếu’ thay lương cơ sở để đóng BHXH từ 1.7
Bà Thúy Anh cho hay, cả hai phương án nói trên đều chưa phải là những phương án tối ưu, có thể chưa giải quyết triệt để tình trạng hưởng BHXH một lần, chưa dự kiến phòng ngừa được phản ứng tập thể người lao động. Song đây đang là các phương án chiếm ưu thế, nhất là phương án một.
Cạnh đó, bà Thúy Anh cho biết, có ý kiến đồng tình với phương án 2 để không tạo “lát cắt” giữa đối tượng tham gia trước và sau khi luật có hiệu lực. Ý kiến khác đề nghị tích hợp hai phương án theo hướng quy định “với người lao động bắt đầu tham gia BHXH trong khoảng từ sau ngày 1.7.2025 đến 30.6.2030, vẫn được hưởng BHXH một lần theo lộ trình giảm dần”.
Theo bà Thúy Anh, đa số ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành phương án một của Chính phủ đề xuất. Đây cũng là ý kiến của đa số người lao động tại một số địa phương được cơ quan chủ trì thẩm tra lấy ý kiến.
Hạn chế tối đa người lao động phải rút BHXH một lần
Tuy nhiên, để bảo đảm an sinh xã hội cho người lao động, hạn chế tối đa việc người lao động phải lựa chọn hưởng BHXH một lần, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng dù lựa chọn phương án nào, Chính phủ cũng cần quan tâm một số nội dung.
Trong đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội lưu ý cần sớm có đề án hỗ trợ và ban hành quy định phù hợp để người lao động tham gia BHXH được vay vốn tín dụng theo các cơ chế, chính sách đặc thù khi gặp khó khăn. Tiếp tục rà soát, bổ sung, hoàn thiện chính sách pháp luật về lao động, việc làm để duy trì việc làm, thu nhập ổn định cho người lao động.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị đẩy mạnh truyền thông để người lao động hiểu được lợi ích của việc hưởng lương hưu hằng tháng thay vì lựa chọn hưởng BHXH một lần.
Cạnh đó, Công đoàn Việt Nam cần tăng cường trách nhiệm, đổi mới công tác tuyên truyền để giúp người lao động nhận thức rõ hơn các hạn chế của việc hưởng BHXH một lần.
“Đây là vấn đề khó, còn nhiều ý kiến khác nhau và liên quan trực tiếp đến quyền lợi của nhiều người lao động trong thời điểm hiện tại và khi hết tuổi lao động. Do đó, để bảo đảm dân chủ, thận trọng, trách nhiệm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị các đại biểu Quốc hội tiếp tục cho ý kiến thêm về vấn đề này”, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Quốc hội nêu.
Hiện tượng người lao động rút BHXH một lần có xu hướng gia tăng thời gian qua, đặc biệt là sau đại dịch Covid-19. Do đó, phương án quy định rút BHXH một lần đối với người lao động tại luật BHXH sửa đổi nhận được nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội từ khi trình dự án luật tại kỳ họp 6 cuối năm ngoái.
Dự thảo luật dự kiến sẽ được Quốc hội thông qua tại kỳ họp 7 Quốc hội khóa XV lần này.
Nguồn: thanhnien.vn